دستگاه ایرواشر نوعی هواساز می باشد که برای کاربری های مشخصی در اقلیم های گرم و خشک و معتدل کاربرد دارد ,از ایرواشر به عنوان کولرآبی صنعتی نیز یاد میشود,
عملکرد دستگاه ایرواشر بدین گونه است که با مکش هوا و گذر آن از ستونی از آب اسپری شده باعث خنک شدن هوا شده و آن را به محیط مورد نظر جهت تهویه مطبوع تابستانی تزریق می کند .
با نصب کویل گرمایی در داخل ایرواشر در فصل زمستان نیز میتوان با تامین آب گرم مورد نیاز کویل و گذر دادن هوای مکیده شده از روی سطح کویل باعث گرم شدن هوا و تامین گرمایش فضای مورد نظر در فصل سرما شد .
باید توجه داشت عملکرد دستگاه ایرواشر در فصل گرما به صورت صد در صد هوای تازه (FULL FRESH) و در فصل زمستان ترکیبی از هوای برگشت و هوای تازه می باشد .
دلیل این امر این است که در فصل تابستان هوای خروجی از ایرواشر به دلیل تبادل حرارتی با آب دارای رطوبت بالایی است و در صورتیکه به دستگاه برگردانده شود امکان تبادل حرارتی و در نتیجه کاهش دما نخواهد داشت اما در فصل زمستان به منظور صرفه جویی در انرژی و کوچک شدن کویل گرمایی و در نتیجه بویلر پیشنهاد میشود از ترکیب هوای تازه و برگشتی استفاده شود .
در ایرواشر امکان نصب بسترهای فیلتراسیون جهت تمیز کردن هوای ورودی به فضای مورد تهویه نیز وجود دارد.
نحوه پاشش آب و ایجاد ستونی از آب اسپری شده در مسیر گذر هوا توسط نازل هایی بر روی سطح لوله های آب در دو طرف ایرواشر می باشد .
بطور کلی دستگاه هواساز دستگاه گرانترین می باشد و شرایط ایده آل تری را برای تهویه مطبوع ایجاد میکند و در مقابل ایواشر دستگاه ارزانتری است.
البته لازم بذکر است که در کاربری های خاصی که نیاز به ایجاد رطوبت بالا میباشد ناچار به استفاده از دستگاه ایرواشر می باشیم و دستگاه هواساز قادر به تامین شرایط مورد نظر ذکر شده نمی باشد .
فریم
استراکچر و فریم دستگاه ایرواشر از پروفیل های آلومینیومی تولید شده با تکنولوژی اکسترود به همراه اتصالات از جنس آلومینیوم دایکاست با استحکام بالا و یا پروفیل‌های از جنس پلی آمید میباشد .
باید توجه داشت جنس و ضخامت و همچنین قطر پروفیل ها باید به گونه ای باشد که در مدت زمان کار دستگاه در مقابل تنش های استاتیکی و دینامیکی و همچنین رطوبت و تغییرات دما و تابش مستقیم خورشید دفورم و مستهلک نشوند .
شاسی دستگاه ایرواشر معمولا از ناودانی فابریک بوده که شرکت آبگین تهویه اقدام به ساخت شاسی دستگاه های ایرواشر تولید خود با ورق خم و پوشش رنگی پودری الکتروساتاتیک مطابق با استاندارد جهانی و سلیقه روز مهندسین و مشاورین نموده است.
بدنه
بدنه دستگاه ایرواشر بصورت دو جداره و از جنس ورق گالوانیزه می باشد که در آن جدار خارجی با رنگ پودری الکترواستاتیک پوشش داده میشود ضخامت جدار داخلی به واسطه تماس مستقیم با آب و رطوبت بالا می بایست مناسب انتخاب شود تا در مدت کوتاه دچار پوسیدگی نگردد .
ضخامت ورق‌های گالوانیزه استفاده شده در ساخت بدنه دستگاه ایرواشر بسته به ظرفیت وسکشن مورد نظر میتواند بین 0.7mm تا 1.5mm متغیر باشد .
فیلتراسیون
یکی از قسمت های اصلی و مهم دستگاه ایرواشر قسمت فیلتراسیون آن است, در این قسمت با تعبیه بسترهای مختلف فیلتراسیون متناسب با نوع کاربری دستگاه بخ کیفیت هوای خروجی مورد نظر دست میابیم .
در زیر بسترهای مختلف فیلتراسیون را شرح می دهیم :
فیلتر آلومینیومی
ساختار این نوع فیلتر از توری‌های آلومینیومی با قطر روزنه های مختلف و متنوع با آرایش لانه زنبوری میباشد که بصورت سینوسی بر روی هم قرار می‌گیرند. فیلترهای آلومینیومی می‌توانند دارای سه لایه ,پنج لایه یا بیشتر باشند.
عمق این فیلترها معمولاً کمتر از 6 یا 7 سانتی متر است و سطح تصفیه هوای کم و متوسطی را ارائه می‌دهند.
از این نوع فیلتر در بستر اول فیلتراسیون انواع دستگاه ایرواشر و بعنوان پیش فیلتر قبل از فیلترهای با راندمان بالاتر استفاده میشود. این نوع فیلترها قابلیت شستشو و استفاده مجدد را دارند.
فیلتر پلیتد
فیلترهای پلیتد از صفحات پلی استر، کاغذ یا پنبه که بصورت سینوسی چین خورده‌اند و بر روی هم قرار گرفته‌اند ساخته میشوند.
فیلترهای پلیتد قابلیت فیلتراسیون ذرات معلق در هوا مانند گرد و غبار را دارند و معمولاً به عنوان بستر دوم یا سوم فیلتراسیون در قسمت فیلتراسیون ایرواشر تعبیه می‌گردند.
راندمان این فیلترها بر اساس استاندارد Ashrae 52.1-1992 دارای راندمان بین 45% الی 98% میباشد.
هرچه راندمان فیلتر بیشتر باشد افت فشار آن نیز افزایش می‌یابد. فیلتر پلیتد قابلیت شستشو ندارد و یک بار مصرف است.
فیلتر کیسه‌ای
از فیلترهای کیسه‌ای یا بگ فیلتر بعنوان بستر آخر فیلتراسیون در هواسازهای با کاربری تهویه مطبوع در پروژه‌های صنعتی، تجاری و استفاده میشود.
فیلترهای کیسه‌ای متداول‌ترین فیلترهای هوا در سیستم های HVAC برای کاربردهای صنعتی و تجاری و همچنین استفاده‌های مسکونی برای بهبود کیفیت و تمیزی هوای داخل فضای مورد تهویه هستند. فیلترهای کیسه‌ای در دستگاه ایرواشر به عنوان دومین یا سومین مرحله فیلتراسیون استفاده میشوند. فیلترهای کیسه‌ای ظرفیت نگهداری گرد و غبار و طول عمر بیشتری نسبت به سایر فیلترها دارند.
ساختار این نوع فیلتر از پارچه‌های پنبه‌ای و کتان است و مانند فیلترهای پلیتد قابلیت شستشو و استفاده مجدد ندارد. فیلترهای کیسه‌ای بسته به تراکم آنها، دارای درجه‌بندی و راندمان مختلف هستند.
فن
قلب یک سیستم هوارسان و همچنین ایرواشر فن آن است,وظیفه فن ایجاد فشار منفی در داخل دستگاه و مکش هوا از محیط بیرون و تزریق آن به محیط مورد نظر جهت تهویه و ایجاد فشار مثبت میباشد . بسته به حجم هوادهی و افت فشار هوا نوع فن میتواند متفاوت باشد اما بطور کلی فن های مورد استفاده در ایرواشر به دو دسته تقسیم بندی میشوند که در زیر به آنها اشاره شده است :
فوروارد (Forward)
از این فن در هواسازهای با کاربری تهویه مطبوع در پروژه‌های صنعتی، تجاری، مسکونی و اداری با افت فشار پایین استفاده میشود. نوع اتصال فن فوروارد به الکتروموتور از نوع پولی و تسمه میباشد.
بکوارد (Backward)
از این مدل فن نیز در هواسازهای با کاربری تهویه مطبوع در پروژه‌های صنعتی، تجاری، مسکونی و اداری با افت فشار بالا استفاده میشود.
کلاس ایرواشر
ایرواشر ها بر اساس نسبت میزان دبی آب اسپری شده به نرخ جریان هوا در محفظه پاشش کلاس بندی می شوند, به طور کلی ایرواشر ها به سه کلاس عمده 8 و 6 و 4 دسته بندی میشوند ,
هوای خروجی از ایرواشر کلاس 8 دارای رطوبت نسبی بیش از 90 درصد میباشد , هوای خروجی از ایرواشر کلاس 6 دارای رطوبت نسبی بین 80 تا 90 درصد میباشد و رطوبت نسبی هوای خروجی از ایرواشر کلاس 4 دارای رطوبت نسبی حدود 70 درصد است .
باید توجه داشت ایرن میزان رطوبت در هوای خروجی از دستگاه بوده و بسته به شرایط فضای تحت تهویه درصد رطوبت نسبی هوای فضای مورد نظر پایین تر از این مقادیر خواهد بود .
لازم به ذکر است با توجه به دبی بالای آب اسپری شده در ایرواشر کلاس 8 کاهش دمای هوا به مراتب بیش از کلاس های بعدی است و این قانون برای سایر کلاس ها نیز صادق است .
در جدول زیر نرخ آب مورد نیاز ایرواشر کلاس های مختلف متناسب با هوای مکش شده مشخص شده است :
| کلاس ایرواشر | میزان هوادهی CFM | دبی آب مورد نیاز GPM |
| 8 | 1000 | 8 |
| 6 | 1000 | 6 |
| 4 | 1000 | 4 |
دمپر
دمپر در ورودی هوای به دستگاه ایرواشر نصب میشود و وظیفه آن کنترل دبی هوای تازه یا برگشتی به هواساز میباشد.
دمپرها از جنس پروفیل آلومینیومی با پره‌های از نوع Airfoil که با استفاده از مکانیزم چرخ دنده‌ای نرم (چرخ دنده از جنس نایلونی تقویت شده) و هوابندی با لاستیک‌های مخصوص حداقل نشتی هوا را ایجاد میکند، تولید میشوند.
دمپرها را هم به صورت دستی و هم به بوسیله موتور دمپر میتوان کنترل نمود.
استفاده از دمپر در مجراهای ورودی هوا (هوای تازه و هوای برگشتی) به ایرواشر الزامی است تا بتوان دبی هوای ورودی را کنترل نمود
باید توجه داشت در فصل گرما دمپر هوای برگشت در ایرواشر می بایست کاملا بسته باشد و در فصل سرما جهت صرفه جویی در انرژی و کاهش ظرفیت کویل گرمایشی می بایست باز باشد .
کنترل الات
برای کنترل عملکرد ایرواشر از تجهیزات و کنترلر های متعدد و متنوعی استفاده میشود که نتیجه عملکرد آنها در حجم، دما و کیفیت دمای خروجی هوای ایرواشر تأثیر می‌گذارند.
در جدول زیر به مهمترین کنترل‌آلات مورد استفاده در دستگاه ایرواشر اشاره شده است :
| نوع کنترل | شرح عملکرد |
موتور دمپر |
وظیفه موتور دمپر کنترل دمپر هوای تازه و هوای برگشتی به هواساز میباشد.
عملکرد آن بدین صورت است که با باز و بسته کردن دمپرها دبی هوای ورودی به هواساز را کنترل میکند. |
شیر موتوری |
شیر موتوری بر روی آب ورودی به کویل آب سرد و یا آب گرم نصب میشود و در صورت کاهش یا افزایش بیش از حد دمای کویل مسیر آب ورودی به کویل را بسته و آب را بای پس میکند. |
اینورتر |
وظیفه اینورتر کاهش و تغییر سرعت چرخش الکتروموتور فن دستگاه هواساز میباشد.
نتیجه عملکرد اینورتر در میزان دبی و دمای هوای خروجی از دستگاه هواساز نمایان میشود. |
سنسور دما |
وظیفه سنسورهای دمایی دریافت دمای خروجی از هواساز و ارسال آن به ترموستات یا آنتی فریز میباشد.
در صورتیکه دمای بیش از حد معین گرم یا سرد شده باشد، کنترلر مربوطه فرمان مناسب را به دستگاه هواساز داده و در عملکرد آن تغییر ایجاد میکند. |
رطوبت سنج |
وظیفه این قطعه سنجش رطوبت هوای خروجی از هواساز و ارسال آن به کنترلرها میباشد.
در صورتی که رطوبت هوای خروجی از میزان مورد نیاز کمتر باشد رطوبت‌زن تعبیه شده در دستگاه هواساز اقدام به رطوبت زنی میکند و در صورتی که رطوبت هوا بالا باشد دستگاه با کاهش دمای کویل سرمایشی اقدام به رطوبت‌گیری میکند. |
پمپ ایرواشر
هر دستگاه ایرواشر می بایست به یک دستگاه پمپ جهت انتقال آب موجود در تشت (باسین) به پشت نازل ها مجهز باشد ,
برای انتخاب پمپ مناسب جهت دستگاه ایرواشر می بایست میزان دبی آب و افت فشار مسیر انتقال آب را محاسبه نمود و به کمک این دو پارامتر نسبت به انتخاب پمپ اقدام کرد.
برای محاسبه دبی بسته به کلاس ایرواشر به ازای هر 1000CFM میزان 8 یا 6 یا 4 GPM آب در نظر میگیریم و باتوجه به فشار مورد نیاز پشت نازل ها و افت مسیر لوله کشی داخل دستگاه ایرواشر افت فشار 21 متر ستون آب مناسب میباشد .
تفاوت ایرواشر و هواساز
تفاوت اصلی ایرواشر و هواساز در مکانیزم تولید سرما میباشد , در دستگاه ایرواشر تولید سرما از طریق سرمایش تبخیری و تماس هوا با آب اتفاق می افتد بدین طریق که هوا در اثر تماس با آب گرمای نهان خود را به آب داده و خنک میشود و آب در نتیجه گرفتن گرمای نهان هوا تبخیر شده و وارد هوای سرد شده میگردد, در واقع هوای خروجی از ایرواشر همزمان با کاهش دما رطوبت نسبی بالایی نیز دارد (بسته به کلاس دستگاه گاها تا 90 درصد ) اما در دستگاه هواساز تولید سرمایش توسط کویل سرمایشی (آبی یا DX) و از طریق سیکل تبرید تراکمی توسط چیلر یا کندانسینگ یونیت انجام میشود , هوای خروجی از دستگاه هواساز میتواند دمای بسیار پایین تر و رطوبت به مراتب کمتر از هوای خروجی از ایرواشر داشته باشد.
مهمترین تفاوت دیگر این دو دستگاه در اقلیم محل نصب آنهاست از دستگاه هواساز میتوان در هر اقلیمی استفاده نمود اما از ایرواشر صرفا در اقلیم های معتدل و گرم خشک می توان بهره برد و امکان نصب آنها در شهرهای با رطوبت نسبی بالا ممکن نیست.
بطور کلی دستگاه ایرواشر یک تجهیز با قیمت مناسب جهت تهویه مطبوع تابستانی و زمستانی برای کاربری های صنعتی مانند صنایع نساجی ,مرغداری ,تولید قارچ, گلخانه ها و همچنین مساجد و اماکن مذهبی میباشد .
باید توجه داشت از ایرواشر نمیتوان در شهرهای با رطوبت نسبی بالا یا اماکنی که مجاز به ایجاد رطوبت بالا در فضای آنها نیستیم استفاده نمود,
همچنین در به دلیل رطوبت بالا و امکان رشد میکروارگانیسم ها امکان استفاده از ایرواشر جهت تهویه صنایع دارویی اتاق های تمیز و اتاق های جراحی نیستیم .
پرسش‌های متداول
مکانیزم تولید سرما در ایرواشر مانند کولر آبی سرمایش تبخیری است, اما ساختار آن کاملا متفاوت میباشد .
دمای و رطوبت نسبی هوای خروجی از ایرواشر بالاتر از دمای هواساز است در صورتی که این موارد مورد تایید باشد بله میتوان از ایرواشر بجای هواساز استفاده نمود .
در ظرفیت هوادهی یکسان قیمت ایرواشر پایین تر از هواساز است .
در صورتیکه رطوبت نسبی هوای شهر محل نصب بالا نباشد بله میتوان استفاده نمود .
خیر مکانیزم سرمایش در ایرواشر از نوع سرمایش تبخیری است و برای کاهش دمای هوا نیازی به چیلر ندارد .
سلام ایرواشر نیاز به سختی گیر دارد؟