روغن تبرید چیست؟

روغن تبرید، نقش مهمی را در سیستم‌های سرمایشی ایفا می‌کند. هدف از روغن کاری خوب محافظت از قطعات متحرک و گازبندی قطعات می‌باشد و برای رسیدن به این منظور روغن مورد استفاده باید با مبرد و اجزای سیستم از نظر شیمیایی سازگاری داشته و به خوبی با آن مخلوط شود و اما کمترین میزان حلالیت را داشته باشد.

در داخل سیلندر یک کمپرسور رفت برگشتی لایه روغن در قسمت‌های مکش تحت تأثیر درجه حرارت پایین و در قسمت‌های نزدیک سرسیلندر تحت تأثیر درجه حرارت‌های تقریباً بالا قرار دارد. از آنجایی که گرانروی روغن با تغییر درجه حرارت تغییر می‌کند، در نتیجه در نزدیکی‌های قسمت مکش روغن دارای گرانروی بیشتری نسبت به قسمت نزدیک سرسیلندر می‌باشد.

در هر حال روی کلیه سطوحی که کار می‌کنند باید یک لایه نازک روغن پاشیده شود. این عمل به وسیله‌ی رینگ‌های پیستون صورت می‌گیرد.

در کمپرسورهایی که فاقد رینگ هستند این عمل به وسیله پیستون صورت می‌گیرد. روغن (Refrigeration Oil) باید سریعاً در تمام قسمت‌ها پخش شود. برای این منظور گرانروی روغن نباید خیلی زیاد باشد و از طرف دیگر اگر گرانروی خیلی پایین باشد نمی‌تواند لایه مناسبی را روی قطعات مختلف تشکیل دهد در نتیجه نمی‌تواند سطوح قطعات را در برابر سایش حفاظت کند.

با افزایش دما لزجت (گرانروی) سیالات مایع کاهش می‌یابد ولی در گازها، قضیه برعکس است، البته درصد تغییرات آن برای سیالات مختلف متفاوت است.

خواص روغن‌های تبرید

1- روغن خیلی رقیق بین سطوح لغزنده باقی نمانده و فیلم روغن تشکیل نشده و سبب سایش قطعات می‌شود.

2- روغن خیلی غلیظ بین سطوح متحرک به خوبی جریان نمی‌یابد.

3- نقطه‌ی ریزش آن پایین باشد تا در تمام قسمت‌های سیستم جریان یابد.

4- روغن با اغلب مبردها مخلوط شده و رقیق می‌شود و می‌تواند به سادگی به همراه مبرد سیکل تبرید را طی کرده و به کمپرسور برگردد. البته روغن تبرید با بعضی از مبردها مانند آمونیاک مخلوط نمی‌شود و حتی در خروج از کمپرسور رقیق نیست و به راحتی نمی‌تواند همراه مبرد سیکل را طی کرده و به کمپرسور بازگردد و لذا در خروج از کمپرسور به منظور برگرداندن روغن به کمپرسور تله‌ی روغن نصب می‌شود.

5- در دمای پایین موم کمتر از خود باقی بگذارد و تا حد امکان در هنگام تماس با سطوح سرد تولید موم نکند.

6- تا حد امکان در هنگام تماس با سطوح داغ تولید کربن نکند. زیرا روغن‌های معدنی به وسیله‌ی گرما تجزیه می‌شوند و یک لایه کربن نرم و سبک باقی می‌گذارند و اگر چه اثر تخریبی ندارند ولی یک نوع آلودگی به حساب می‌آید که مطلوب نمی‌باشد.

7- روغن تبرید نباید رطوبت داشته باشد زیرا تماس رطوبت و روغن با سطح قسمت پرفشار کمپرسور سبب ایجاد لجن و اسید می‌شود که لجن می‌تواند مجرای روغن در کمپرسور را مسدود کند و اسید سطوح داخلی را بساید و در کمپرسور بسته نیز به سیم پیچ موتور آسیب برساند.

لازم به یادآوری است که روغن تبرید در ظروف سربسته 1 لیتری، 4 لیتری، 6 لیتری، 10 لیتری، 20 لیتری و بشکه‌ای وجود دارد و درب مخازن روغن مبرد نباید هیچ وقت باز بماند تا با جذب رطوبت هوا غیر قابل استفاده در سیستم نشود. این روغن‌ها جاذب شدید رطوبت هستند.

تشخیص روغن تبرید سالم

بوی روغن

اگر از روغن داخل سیستم برودتی به هنگام باز شدن بوی نامطبوع به مشام برسد باید روغن تعویض گردد.

رنگ روغن

نمونه‌ای از روغن داخل سیستم را در ظرف شیشه‌ای بی رنگ ریخته اگر رنگ روغن روشن متمایل به قهوه ای باشد، روغن سالم و اگر رنگ آن تیره باشد روغن باید تعویض گردد.

در بسیاری از کمپرسورها سایت گلاس یا همان شیشه رویت وجود دارد که روغن کمپرسور را می‌توان دید و تشخیص دهد.

شرکت‌های تولید کننده روغن سیستم‌های سرمایی

از شرکت‌های تولید کننده روغن سیستم‌های سرمایی می‌توان به شرکت‌های بیتزر آلمان، سانیسو بلژیک، گالف چین و هنبل تایوان اشاره کرد.

جدول انتخاب روغن بیتزر

جدول انتخاب روغن هنبل

بطور کلی روغن در سیستم‌های تبریدی بسیار مهم بوده و توجه به انتخاب آن تأثیر مهمی در عملکرد یک سیستم سرمایشی می‌گذارد از آنجایی که روغن در سیستم‌های سرمایشی به همراه مبرد در طول مدار حرکت می‌کند لذا انتخاب صحیح آن بر اساس دانسیته، فرمول شیمیایی و همخوانی با مبرد داخل سیستم سرمایشی بسیار حائز اهمیت است.

انتخاب اشتباه روغن تبرید می‌تواند باعث بروز خرابی و آسیب‌های جدی به کمپرسور گردد.

پرسش‌های متداول