کولد روم (cold room) یا سردخانه دارویی یکی از تجهیزات و ملزومات کارخانه جات و صنایع دارویی است.
کولد روم فضایی بسته متشکل از یک سیستم سرمایش تراکمی مرکزی می باشد که به عنوان سردخانه جهت نگهداری مواد اولیه یا محصولات از آن استفاده می شود .
استفاده از سردخانه یا کولد روم در صنایع دارویی بسیار با اهمیت بوده به طوری که در اغلب آنها جهت جلوگیری از خاموشی سیستم در اثر خرابی , یک سیستم standby نیز تعبیه می گردد تا در صورت بروز مشکل مدار دوم شروع بکار کند.
رنج دمایی کولد روم در صنایع دارویی بین 2 الی 8 درجه سانتیگراد می باشد و در رده سردخانه های بالای صفری قرار میگیرد.
رطوبت در این نوع سردخانه ها می بایست پایین بوده و حدالامکان ذرات داخل کولد روم کنترل گردد.
سردخانه دارویی یا کولد روم را میتوان در ظرفیت های مختلف و متنوع سرمایشی طراحی و اجرا نمود , با توجه به بسته بندی بودن مواد ورودی به کولد روم نیازی به کلین یا تمیز بودن فضای کولد روم در حد کلین روم ها نیست و توجه به نظافت عمومی با کیفیت کفایت می کند.
بدنه کولد روم
در کولد روم می بایست تمام وجوه عایق شوند , دلیل این کار جلوگیری از انتقال گرما از بیرون به داخل سردخانه دارویی است ,
برای ساخت اتاقک سردخانه دارویی (کولد روم) از ساندویچ پنل های مخصوص این کار استفاده میشود ,
ساندویچ پانل ها از دو لایه ورق با پوشش رنگ الکترواستاتیک و عایق پلی یورتان در میان آنها تشکیل شده است
استفاده از ساندویچ پانل در ساخت کولد روم (سردخانه دارویی) علاوه بر احداث وجوه آن اتاقک را نیز عایق می کند .
باید توجه داشت در ساخت بدنه سردخانه دارویی حتما تمام وجه ها عایق شوند و درب ورودی نیز از نوع سردخانه ای یا پوشش میانی پلی یورتان و قفل مخصوص درب سردخانه باشد .
با توجه به این که دمای کولد روم بین 2 الی 8 درجه سانتیگراد و در رده سردخانه های بالای صفری میباشد درب کولد روم نیاز به هیتر ندارد .
کلیه درزهای بدنه سردخانه می بایستی توسط چسب مخصوص نوع ماستیک و عایق تزریقی پلی یورتان پر شده و هوابند شود این کار کمک شایانی به جلوگیری از اتلاف برودت تولید شده در داخل سردخانه میکند .
روشنایی اتاقک سردخانه نیز میبایست مناسب بوده و ترجیحا از نوع LED با نور سفید باشد .
سیستم سرمایشی
سیستم تولید سرمایش در کولد روم از دو قسمت INDOOR شامل اواپراتور و اکسپنشن ولو و OUTDOOR یا کندانسینگ یونیت شامل کمپرسور و کندانسور میباشد .
در قیمت کندانسینگ یونیت کمپرسور مبرد تبخیر شده در اواپراتور را متراکم کرده و با سطح فشار بالاتر به کندانسور منتقل میکند و مبرد مافوق گرم خروجی از کمپرسور در داخل کندانسور در اثر تبادل حرارتی با هوای محیط تقطیر می شود و به صورت مایع در می آید,
در قسمت کندانسینگ یونیت علاه بر کمپرسور و کندانسور تجهیزاتی از قبیل درایر ,شیر برقی , شیر دستی , اویل سپراتور , لرزه گیر ,سایت گلاس و… نیز برای کنترل و عملکرد بهتر سیستم تعبیه می گردد .
طراحی ظرفیت و توان کمپرسور ارتباط مستقیم با ابعاد سردخانه و میزان موارد نگهداری شده در ان دارد همچنین ظرفیت دفع حرارتی کندانسور علاوه بر ارتباط مستقیم با توان کمپرسور به اقلیم محل نصب و میزان دمای حباب خشک آن نیز مرتبط است.
قسمت کندانسینگ یونیت جهت تبادل حرارتی بهتر و مفیدتر در محیط باز و در معرض هوای آزاد نصب می گردد .
در قسمت INDOOR اواپراتور و اکسپنشن ولو قراردارند که دو جزء اصلی از یک سیستم سرمایش تراکمی می باشند
وظیفه اواپراتور تبادل حرارتی بین مواد نگهداری شده در داخل کولد روم و مبرد می باشد و وظیفه اکسپنشن ولو (شیر انبساط) تزریق مایع مبرد و کاهش فشار آن از سطح فشار کندانسور تا فشار اواپراتور جهت تبخیر می باشد .
هر دو تجهیز اواپراتور و اکسپنشن ولو در داخل اتاقک سردخانه دارویی نصب می شوند .
تابلو برق
یکی از بخش های اصلی یک کولد روم تابلو برق آن است
وظیفه تابلو برق راه اندازی و کنترل و همچنین محافظت سیستم سرمایش سردخانه می باشد .
برای این منظور دو نوع تابلو برق را می توان برای سردخانه دارویی متصور شد .
نوع کنتاکتوری
در نوع کلید کنتاکتور کنترل و راه اندازی بصورت ساده بوده و کلیه فرمان ها و برنامه ریزی ها توسط مدار فرمان و اجزای تابلو برق شامل کنتاکتورها ,کلیدهای حرارتی و ساعت تایمر صورت میگیرد.
دقت و حساسیت این نوع کنترل قابل قبول است و خطاها و آلارم ها توسط لامپ های سیگنال بر روی درب تابلو برق قابل مشاهده می باشد .
نوع PLC
در کنترل سیستم سرمایشی کولد روم بجای استفاده از سیم کشی مدار فرمان از یک ماژول به عنوان کنترل هوشمند یا PLC استفاده می شود,
استفاده از PLC کنترل و راهبری سیستم را دقیق تر و حساس تر انجام می دهد و تا حد زیادی از سیم کشی و وایرینگ تابلو برق می کاهد .
به کمک مانیتور HMI می توان کلیه آلارم ها و خطاها را بر روی صفحه نمایش مانیتور کرد و محدودیتی برای نمایش تعداد آلارم ها و خطاها وجود ندارد .
بطور کلی کولد روم (سردخانه دارویی) دارای جایگاه ویژه و مهمی در صنایع داروسازی است و طراحی و اجرای آن نیز می بایست با دقت و حساسیت ویژه ای انجام پذیرد.
استفاده از سردخانه دارویی جهت نگهداری مواد اولیه و یا محصولات در کارخانه جات دارویی بسیار پر کاربرد است و رنج دمایی آن ها معمولا بین 2 الی 8 درجه می باشد .
باید توجه داست طراحی و اجرای کولد روم به گونه ای باشد که کمترین خرابی و خاموشی را داشته باشد
پرسشهای متداول
در ساختار و عملکرد خیر اما حساسیت آن بالاتر از سردخانه معمولی است.
کمپرسور نوه نیمه باز سیلندر پیستونی بهترین و کم ریسک ترین نوع کمپرسور برای کولد روم می باشد .
خیر اما با توجه به حساسیت و قیمت موارد نگهداری شده در سردخانه دارویی پیشنهاد می شود.
خیر الزامی در استانداردهای نگهداری موااد در کولد روم برای این مسئله ذکر نشده است اما بهتر است نسبت به ورود ذرات حساسیت داشت.
قطعا کنترل PLC دارای دقت و حساسیت بالاتری است اما در صورت نداشتن نیروی متخصص نگهداری بهتر است از تابلو برق کلید کنتاکتوری استفاده شود.