نحوه انتخاب چیلر

 

نحوه انتخاب چیلر مناسب بطور درست، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کارفرماها در کاربری‌های مسکونی، تجاری و صنعتی جهت پروژه می‌باشد.

عدم توجه به این موضوع می‌تواند هزینه‌های گزافی را به پروژه‌ها تحمیل کند.

گاهی انتخاب اشتباه چیلر غیرقابل جبران است و علاوه بر صرف هزینه مالی زیاد انتظار کارفرما را نیز از چیلر خریداری شده برآورده نمی‌کند.

برای انتخاب و خرید چیلر مناسب جهت پروژه‌های مسکونی، تجاری، فرهنگی، صنعتی و … دو دسته اطلاعات را می‌بایست مورد بررسی و توجه قرار داد.

دسته اول اطلاعات، مشخصات، ویژگی‌ها و مختصات پروژه است و دسته دوم مشخصات و ویژگی‌های چیلر می‌باشد که می‌بایست با مشخصات پروژه هم‌خوانی داشته باشند.

اقلیم

شرایط اقلیمی و محیطی تأثیر بسیار زیادی در انتخاب چیلر مناسب دارد، اقلیم‌ها را به دو دسته تقسیم‌بندی می‌کنند.

بر اساس درجه حرارت

اقلیم‌ها بر اساس درجه حرارت به سه دسته تقسیم‌بندی می‌شوند:

حاره‌ای (گرمسیری)

معتدل

سردسیر

بر اساس رطوبت نسبی

اقلیم‌ها بر اساس رطوبت نسبی به سه دسته تقسیم می‌شوند:

مرطوب (شرجی)

معتدل

خشک

در جدول زیر مشخصات چیلرهای مناسب جهت هر یک از اقلیم‌ها آمده است.

نوع مقایسه	شرایط آب و هوایی	نوع چیلر
بر اساس درجه حرارت	حاره‌ای (گرمسیری)	چیلر جذبی، تراکمی (هوا خنک، آب خنک)
	معتدل	چیلر جذبی، تراکمی (هوا خنک، آب خنک)
	سردسیر	چیلر جذبی، تراکمی (هوا خنک، آب خنک)
بر اساس رطوبت نسبی	مرطوب (شرجی)	چیلر تراکمی هوا خنک
	معتدل	چیلر جذبی، تراکمی (هوا خنک، آب خنک)
	خشک	چیلر جذبی، تراکمی (هوا خنک، آب خنک)

در حالتی که شرایط اقلیمی محل پروژه ترکیبی از هر دو دسته باشد هنگام انتخاب نوع چیلر می‌بایست رطوبت نسبی محل نصب در اولویت قرار گیرد و سپس شرایط دمایی را در طراحی و انتخاب چیلر دخیل نمود.

هزینه خرید

یکی از مهم‌ترین اولویت‌های کارفرماها جهت خرید چیلر قیمت آن است. البته باید توجه داشت در هنگام انتخاب و خرید چیلر نباید صرفاً به قیمت آن توجه کرد.

عوامل زیادی در تعیین قیمت چیلر نقش دارند. شرایط پروژه، نوع و مشخصات چیلر از مهم‌ترین آن‌ها هستند.

در نمودار زیر برای ظرفیت برودتی مشخص و شرایط یکسان یک پروژه قیمت انواع چیلر مقایسه شده‌اند.

علاوه بر شرایط پروژه، مشخصات چیلر و قطعات استفاده شده در آن نیز نقش بسزایی در تعیین قیمت آن دارند.

در جدول زیر مقایسه قیمت چیلرها بر اساس نوع  و قطعات اصلی استفاده شده در آن‌ها مرتب شده‌اند.

تجهیز (قطعه)	نوع چیلر
کمپرسور	سانتریفیوژ
	اسکرو
	سیلندر - پیستونی
	اسکرال
	روتاری
کندانسور	هوایی	میکروچنل
		فین و لوله
	آبی	صفحه‌ای
		پوسته و لوله
اواپراتور	صفحه‌ای
	پوسته و لوله
	آیس بانک
اکسپنشن ولو (شیر انبساط)	الکترونیکی
	ترموستاتیکی
تابلو برق	PLC
	آنالوگ

ظرفیت برودتی مورد نیاز

یکی از مهم‌ترین مراحل انتخاب چیلر تعیین ظرفیت برودتی مورد نیاز پروژه است.

در صورتی که کاربری چیلر، تهویه مطبوع تابستانی باشد جهت تعیین ظرفیت برودتی می‌بایست از نرم افزارهای طراحی مانند hap analysis software و یا جداول تعیین ظرفیت استفاده نمود.

در زیر نمونه‌ای از جدول تعیین ظرفیت برودتی جهت واحدهای مسکونی در اقلیم‌های مختلف آمده است اما برای پروژه‌های صنعتی و سرمایش‌های فرآیندی نیاز به محاسبات دقیق‌تری است.

شرایط آب و هوایی	ظرفیت برودتی مورد نیاز
سردسیر	هر 40 متر مربع 1 تن تبرید واقعی
معتدل	هر 30 متر مربع 1 تن تبرید واقعی
حاره‌ای (گرمسیر)	هر 20 متر مربع 1 تن تبرید واقعی
ارتفاع سقف 3 متر در نظر گرفته شده است

در زیر فرمول محاسبه بار برودتی مورد نیاز جهت خنک کاری تجهیزات و قالب‌های صنعتی و سرمایش‌های فرآیندی آمده است.

فضای نصب

جانمایی و تعیین محل نصب چیلر از موارد مهم دیگر در هنگام انتخاب و خرید چیلر است.

درصورتیکه چیلر بصورت مرکزی انتخاب شده است می‌توان آن را در فضای موتورخانه و یا پشت بام نصب نمود.

اگر جانمایی چیلر در موتورخانه تعیین شده است می‌بایست از چیلر نوع تراکمی آب خنک و یا چیلر جذبی استفاده کرد و در صورتیکه فضای محل نصب چیلر در پشت‌بام یا فضای آزاد کنار ساختمان در نظر گرفته شده باشد می‌بایست از چیلر تراکمی نوع هوا خنک استفاده شود.

اگر برای واحدها بصورت مجزا مینی چیلر در نظر گرفته شده باشد می‌توان از پشت‌بام و یا بالکن هر واحد جهت جانمایی و نصب مینی چیلرها استفاده نمود.

در هنگام سفارش و خرید چیلر می‌بایست حتماً از تولید کننده ابعاد چیلر را درخواست نمایید.

در هنگام تعیین فضا و جانمایی جهت نصب چیلر می‌بایست علاوه بر ابعاد دستگاه، فضای مناسب جهت گردش هوا روی کویل کندانسور چیلر و همچنین دسترسی مناسب برای مواقع سرویس و تعمیرات را در نظر بگیرید.

نوع کاربری

یکی از تقسیم‌بندی چیلرها دسته‌بندی آن‌ها بر اساس نوع کاربری آن‌هاست. ساختار چیلرها بر اساس نوع کاربری آن‌ها می‌تواند متفاوت باشد.

چیلرها بر اساس نوع کاربری به دو دسته چیلر تهویه مطبوع و چیلر صنعتی تقسیم‌بندی می‌شوند.

چیلرهایی که جهت تهویه مطبوع تابستانی انتخاب می‌شوند مدت زمان کمتری در حال کار هستند در نتیجه استهلاک کمتر و طول عمر بالاتری دارند و هزینه نگهداری آن‌ها به مراتب پایین‌تر است. البته از چیلرها جهت تهویه مطبوع سالن‌های تولید، اتاق‌های تمیز و ساختمان‌های اداری و آزمایشگاه‌ها نیز استفاده می‌شود که بدلیل ساعت کاری بالای این چیلرها می‌بایست آن‌ها را در دسته کاربری صنعتی قرار داد.

در مقابل چیلرهای صنعتی به دلیل ساعت بالای کارکرد دارای استهلاک بالا و طول عمر کمتری هستند و هزینه نگهداری آنها بسیار بیشتر است.

در هنگام انتخاب و خرید چیلر می‌بایست به نوع کاربری و هزینه‌های نگهداری و تعمیرات آن توجه داشت.

در نمودار زیر انواع کاربری‌ها که در آن‌ها از چیلر استفاده می‌شود مشخص شده است.

چیلر مرکزی یا مینی چیلر

با توجه به شرایط و ظرفیت برودتی پروژه‌ها می‌توان یکی از دو نوع چیلر مرکزی و یا مینی چیلر را انتخاب نمود.

در حالتی که انتخاب شما چیلر مرکزی باشد می‌بایست فضای مورد نیاز جهت جانمایی و نصب چیلر را در نظر داشته باشید. این فضا شامل خود دستگاه و فضای کافی جهت گردش هوا بر روی کویل کندانسوری و مواقع سرویس و نگهداری می‌باشد.

در صورتیکه ساختمان و پروژه مجهز به موتورخانه مرکزی باشد، چیلر از نوع تراکمی آب خنک یا چیلر جذبی خواهد بود در غیر این صورت می‌توان از چیلر تراکمی هوا خنک استفاده نمود و آن را در بام ساختمان یا فضای آزاد جانمایی و نصب نمود.

در حالتی که انتخاب شما مینی چیلر باشد نیز می‌بایست علاوه بر فضای کافی جهت جانمایی و نصب توجه کافی به صدا و لرزش دستگاه نیز توجه داشته باشید.

بطور کلی در یک پروژه مشخص، مصرف برق چیلر مرکزی از مصرف برق مجموع مینی چیلرها کمتر است اما میل به استقلال در کنترل دستگاه و جداسازی مشاعات در ساختمان‌های مسکونی، کارفرماها را به سوی انتخاب و خرید مینی چیلرها بیشتر ترغیب نموده است.

نگهداری و تعمیرات

یکی از مواردی که در هنگام انتخاب و خرید چیلر می‌بایست به آن توجه ویژه داشت موضوع نگهداری و تعمیرات چیلر است.

برای بررسی این موضوع می‌بایست چند مورد را مورد بررسی قرار داد.

هزینه نگهداری

در هنگام انتخاب و خرید چیلر می‌بایست هزینه‌های نگهداری و تعمیرات آن را مورد توجه قرار داد. اصولاً برای تقسیم‌بندی چیلرها بر اساس هزینه بالای نگهداری و تعمیرات می‌بایست به مواردی چون هزینه‌های راهبری، هزینه تعمیرات قطعات اصلی‌، امکان یا عدم امکان تعمیر مبدل‌ها (کندانسور و اواپراتور) و کمپرسور، نوع مبرد، نوع چیلر و … توجه داشت.

در جدول زیر انواع چیلر به ترتیب بر اساس هزینه نگهداری و تعمیرات تقسیم‌بندی شده‌اند.

نوع چیلر	نوع کمپرسور	نوع اواپراتور	نوع کندانسور
چیلر آب خنک	اسکرو	صفحه‌ای	صفحه‌ای
			پوسته و لوله
		پوسته و لوله	صفحه‌ای
			پوسته و لوله
		آیس بانکی	صفحه‌ای
			پوسته و لوله
	اسکرال	صفحه‌ای	صفحه‌ای
			پوسته و لوله
		پوسته و لوله	صفحه‌ای
			پوسته و لوله
		آیس بانکی	صفحه‌ای
			پوسته و لوله
	سیلندر پیستونی	صفحه‌ای	صفحه‌ای
			پوسته و لوله
		پوسته و لوله	صفحه‌ای
			پوسته و لوله
		آیس بانکی	صفحه‌ای
			پوسته و لوله
چیلر هوا خنک	اسکرو	صفحه‌ای	صفحه‌ای
			پوسته و لوله
		پوسته و لوله	صفحه‌ای
			پوسته و لوله
		آیس بانکی	صفحه‌ای
			پوسته و لوله
	اسکرال	صفحه‌ای	صفحه‌ای
			پوسته و لوله
		پوسته و لوله	صفحه‌ای
			پوسته و لوله
		آیس بانکی	صفحه‌ای
			پوسته و لوله
	سیلندر پیستونی	صفحه‌ای	صفحه‌ای
			پوسته و لوله
		پوسته و لوله	صفحه‌ای
			پوسته و لوله
		آیس بانکی	صفحه‌ای
			پوسته و لوله

سهولت در امر نگهداری و تعمیرات

یکی از مهم‌ترین مواردی که در هنگام انتخاب چیلر بسیار حائز اهمیت است سهولت در امر نگهداری و تعمیرات چیلر است.

ساختار ساده به دور از پیچیدگی‌های غیر ضروری و همچنین آشنا بودن سرویس کار با ساختار چیلر کمک زیادی به کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت تعمیرات می‌کند.

در دسترس بودن قطعات یدکی

این عنوان را می‌توان به عنوان مهم‌ترین مورد در موضوع نگهداری و تعمیرات دانست.

در هنگام انتخاب چیلر می‌بایست دستگاهی انتخاب شود که قطعات یدکی آن در بازار کشور موجود باشد.

از این رو انتخاب و خرید چیلر تولید داخل کمک زیادی به کاهش هزینه‌ها و دردسرهای شما در امر نگهداری و تعمیرات خواهد کرد.

امروزه چیلرهای وارداتی و چیلرهای سانتریفیوژ زیادی به دلیل نبود قطعات یدکی خارج از سرویس هستند و امکان راه‌اندازی آن‌ها وجود ندارد.

چیلر تراکمی یا جذبی

برای انتخاب نوع چیلر می‌بایست به مواد زیادی توجه داشت.

معمولاً در هنگام انتخاب بین چیلر جذبی و تراکمی مهم‌ترین مسئله‌ای که مد نظر قرار داده می‌شود. در دسترس بودن انرژی برق کافی و هزینه آن است در صورتیکه موارد مهم دیگری چون شرایط اقلیمی پروژه، اهمیت صدا و لرزش، سختی آب، بودجه اولیه جهت خرید، هزینه‌های نگهداری و تعمیرات و … در انتخاب یکی از دو نوع چیلر جذبی و تراکمی بسیار مهم هستند.

در جدول زیر به هر یک از این موارد به همراه چیلر مناسب آن اشاره شده است.

موارد مؤثر در انتخاب چیلر	چیلر جذبی	چیلر تراکمی
شرایط اقلیمی محل نصب	کم	زیاد
صدا و لرزش	خیلی	زیاد
اهمیت سختی آب	خیلی	متوسط
بودجه اولیه	زیاد	مناسب
هزینه نگهداری و تعمیرات	زیاد	مناسب
مصرف برق	کم	زیاد
مصرب آب	زیاد	کم
مصرف گاز	زیاد	ندارد

چیلر هوا خنک یا آب خنک

در صورتی که انتخاب شما چیلر تراکمی باشد می‌بایست از بین نوع هوا خنک و آب خنک یکی را انتخاب کنید.

با توجه به شرایط پروژه و محدودیت‌های طراحی می‌توانید نوع آب خنک و یا هوا خنک را انتخاب نمایید.

مهم‌ترین تفاوت چیلر هوا خنک و چیلر آب خنک نوع کندانسور آن‌هاست که تأثیر زیادی بر سایر تفاوت‌هایشان می‌گذارد.

از چیلر آب خنک نمی‌توان در اقلیم‌های با رطوبت نسبی بالا استفاده کرد ولی چیلر هوا خنک را در هر اقلیمی می‌توان نصب نمود.

در جدول زیر تفاوت‌های اصلی بین چیلر هوا خنک و آب خنک به صورت موردی آمده است.

موارد مؤثر در انتخاب چیلر	چیلر هوا خنک	چیلر آب خنک
هوای مرطوب	✓	✘
هوای گرم و خشک	✓	✓
مصرف برق	✘	✓
مصرف آب	✓	✘
هزینه اولیه خرید	✘	✓
هزینه تعمیرات و نگهداری	✓	✘
صدا و لرزش	✘	✓
ضریب عملکرد	✘	✓
ابعاد و اندازه	✘	✓

برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله مقایسه چیلر هوا خنک و آب خنک را در وبسایت مطالعه فرمایید.

چیلر ایرانی یا خارجی

در هنگام انتخاب و خرید چیلر از بین دو نوع تولید داخل و وارداتی به موارد زیادی می‌‌بایست توجه ویژه داشت. از مهمترین موارد می‌توان به قیمت چیلر، گارانتی و خدمات پس از فروش آن اشاره کرد.

در شرایط برابر و مشخصات یکسان قیمت چیلر وارداتی بیش از چیلر تولید داخل خواهد بود علاوه بر آن بدلیل اینکه عمده شرکت‌های وارد کننده چیلر نگاه بازرگانی دارند، موضوع گارانتی و خدمات پس از فروش و تأمین قطعات یدکی در چیلرهای وارداتی عمدتاً با مشکل جدی مواجه است.

در مقابل چیلرهای تولید داخل بطور کلی بر اساس قطعات و تجهیزات موجود در بازار ایران طراحی و تولید می‌شوند و مشکلی از بابت تأمین قطعات یدکی برای آن‌ها وجود ندارد.

از طرفی به دلیل طراحی چیلرهای تولید داخل بر اساس اقلیم و شرایط آب و هوایی شهرهای کشور، این دسته از چیلرها طول عمر و ضریب عملکرد بیشتر و در مقابل مصرف برق کمتری دارند.

مصرف برق

در هنگام خرید چیلر یکی از اصلی‌ترین مواردی که مورد توجه کارفرمایان محترم است مصرف برق چیلر است.

بطور کلی چیلرهای جذبی مصرف برق بسیار پایین و چیلرهای تراکمی مصرف برق بالایی دارند اما توجه به این نکته الزامی است که از چیلرهای جذبی نمی‌توان در ظرفیت‌های پایین برودتی و شهرهای با رطوبت نسبی بالا استفاده نمود از این رو انتخاب ما در این شرایط چیلر تراکمی خواهد بود.

توجه به این نکته نیز حائز اهمیت است که ضریب عملکرد چیلر جذبی در ازای انرژی مصرفی بسیار پایین‌تر از چیلر تراکمی است.

در جدول زیر چیلرها بر اساس ظرفیت برودتی و شرایط یکسان به ترتیب مصرف برق از زیاد به کم دسته‌بندی شده‌اند.

نوع چیلر	نوع کمپرسور
چیلر هوا خنک	پیستونی
	اسکرال
	اسکرو
چیلر آب خنک	پیستونی
	اسکرال
	اسکرو
چیلر جذبی	تک اثره
	دو اثره

ضریب عملکرد در نحوه انتخاب چیلر

به نسبت سرمایش تولید شده در چیلر به مصرف برق آن ضریب عملکرد گفته می‌شود.

هرچه ضریب عملکرد چیلر بالاتر باشد مصرف برق آن کمتر و تولید سرمایش آن بیشتر خواهد بود.

بطور کلی ضریب عملکرد چیلر تراکمی در بدترین حالت حداقل 2.5 و چیلر جذبی در بهترین حداکثر 1.5 می‌باشد.

در بین انواع چیلر تراکمی چیلر آب خنک ضریب عملکرد بالاتری از چیلر هوا خنک دارد.

در بین انواع چیلر آب خنک نیز چیلر سانتریفیوژ بالاترین و چیلر سیلندر پیستونی پایین‌ترین ضریب عملکرد را دارد.

در جدول زیر ترتیب ضریب عملکرد انواع چیلر مشخص شده است.

بالاترین ضریب عملکرد انواع چیلر
چیلر تراکمی آب خنک سانتریفیوژ بدون روغن
چیلر تراکمی آب خنک سانتریفیوژ
چیلر تراکمی آب خنک اسکرال
چیلر تراکمی آب خنک اسکرو
چیلر تراکمی هوا خنک اسکرال
چیلر تراکمی هوا خنک اسکرو
چیلر تراکمی آب خنک پیستونی
چیلر تراکمی هوا خنک پیستونی
چیلر جذبی تک اثره
چیلر جذبی دو اثره

مشخصات چیلر

وقتی پس از بررسی موارد مختلف برای انتخاب نوع چیلر مناسب جهت پروژه به نتیجه رسیدید حال می‌بایست برای استعلام قیمت از چند شرکت مختلف اقدام نمایید.

هنگام مقایسه استعلامات حتماً باید مشخصات فنی چیلرها یکسان باشند تا بتوانید مقایسه صحیحی انجام دهید.

این موارد از ظرفیت سرمایشی چیلر گرفته تا مشخصات قطعات تشکیل دهنده دستگاه را شامل می‌شود.

در جدول زیر موارد مهمی که در مقایسه چیلرها می‌بایست مد نظر قرار گیرد آمده است.

موارد مهم در مقایسه انواع چیلر
نوع چیلر
ظرفیت برودتی نامی
ظرفیت برودتی واقعی
مصرف برق
ضریب عملکرد
نوع کمپرسور
نوع کندانسور
نوع اواپراتور
نوع اکسپنشن ولو (شیر انبساط)
نوع تابلو برق (آنالوگ یا PLC)
قطعات تابلو برق
سطح صدا و لرزش دستگاه
ابعاد دستگاه
هزینه خرید
کشور سازنده

باید توجه داشت مقایسه در مورد یک نوع چیلر انجام شود.

بعنوان مثال مقایسه قیمت چیلر تراکمی آب خنک با چیلر جذبی صحیح نیست و می‌بایست چیلر آب خنک با چیلر آب خنک مورد مقایسه قرار گیرد.

بطور کلی نحوه انتخاب چیلر (Selection Chiller) از مهم‌ترین قسمت‌های طراحی و خرید تأسیسات مکانیکی است. عدم توجه کافی و بررسی کارشناسی و مهندسی می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیر و هزینه‌های گزافی را متوجه پروژه کند.

در هنگام انتخاب چیلر حتما می‌بایست از کارشناسان تأسیسات مکانیکی و متخصصین امر تهویه مطبوع و تبرید کمک گرفت و با بررسی همه جوانب از جمله مشخصات، محدودیت‌ها و ظرفیت سرمایشی مورد نیاز پروژه و همچنین ویژگی‌های و امکانات دستگاه چیلر اقدام به خرید نمود. در هنگام خرید علاوه بر توجه به موضوعات و ویژگی‌های فنی باید حتماً به مواردی چون گارانتی چیلر، خدمات پس از فروش شرکت سازنده و در دسترس بوده قطعات یدکی نیز دقت کرد.

 

پرسش‌های متداول